Më të shëndoshë hynin, sesa që dilnin nga spitali.
Pacientët shqiptarë që ishin të shtruar në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës (QKUK) gjatë viteve 1998-99, tmerrin e vërtetë e shihnin posa hynin brenda hapësirave të kësaj qendre spitalore.
Vendi ku i mjekonin plagët ngjante në një burg për ta.
Policë në dhoma e koridore ruanin shqiptarët gjithandej.
Kujdeseshin që pas terapisë së mjekëve, t’ua ofronin edhe një “terapi” policore ashtu siç dinin vet ata.
Nga mbi 750 pacientë shqiptarë që kërkuan shërim në QKUK gjatë luftës, çereku i atyre hëngrën dajak e u malltretuan nga mjekët dhe gardianët serbë ishin gra.
Protokollet e pacientëve tregojnë se në këtë qendër u sollën edhe 167 fëmijë të plagosur nga mosha 0 deri në 9 vjeç.
Jo të gjithë i mbijetuan tmerrit brenda mureve të “kasaphanës”, siç krijohet përshtypja për këtë qendër shëndetësore pasi të kesh lexuar librin e Salih Krasniqit, mjeku që dokumentoi krimet dhe keqtrajtimet e pacientëve në QKUK në periudhën 1 maj 1998 deri më 21 qershor 1999.
“Pjesa më e madhe e këtyre pacientëve nuk janë trajtuar qysh duhet.102 pacientë kanë ndërruar jetë në spital, qoftë për shkak të trajtimit jo të duhur, qoftë të plagosur e të rrahur burgjeve”, rrëfen Krasniqi për Infokusin.
Deri në kohën kur ishte larguar nga puna në marsin e vitit 1999 nëpër duart e tij, gjatë kësaj kohe, kishin kaluar thuajse të gjithëpacientët shqiptarë të plagosur, të lënduar e të rrahur nga policia dhe forcat paramilitare.
“Prej 798 pacientëve, 207 pacientë ose 25.93 për qind ishin femra, 573 pacientë ose 71.8 për qind ishin meshkuj dhe 19 pacientë ose 2.38 për qind ishin pa të dhëna për gjini si N.N”, tregon Krasniqi.
Shumë prej tyre dhanë frymën e fundit brenda dhomave të spitalit.
“Secili prej këtyre rasteve të pacientëve është një roman në veti”, tregon ai, gjersa shikon faqet e librit dhe historinë e secilit në atë libër.
Sipas Krasniqit, asnjë prej mjekëve serb nuk ka shfaqur dhembshuri për pacientët shqiptarë e as për keqtrajtimet që iu janë bërë.
Kjo bënte që shumë nga ata që kërkonin ndihmë mjekësore kërkonin të dilnin nga spitali. Vdekja ishte më e lehtë në shtëpi.
Në pamundësi për ta operuar gjatë luftës, Valentina Malokun, mezi e kishin sjellë në spital familjarët, pas dy ditë endjesh nëpër bjeshkët e rrethit të Pejës.
“Mirëpo në spital për dy javë sa ka qëndruar është maltretu. E kanë rreh edhe personeli mjekësor. Jo veçfytyrës, po edhe në plagë. Vajza e ka lutë nënën që me dal prej spitali se ma mirë me vdek në shtëpi sesa në spital”, rrëfen tregon Krasniqi, të cilit për pak sa nuk i pikin lotët.
“As në kampet naziste nuk ka pas keqtrajtim ma të madh”, ofshanë ai duke krahasuar në përqindje krimet policore e ushtarake të Serbisë në Kosovë me ato të Hitlerit.
17 “Terroristët”
Në repartet e Qendrës Klinike dhe Universitare të Kosovës atëkohë të hospitalizuar kishte edhe “terrorist”.
Kështu personeli mjekësor serb i regjistronte disa prej pacientëve shqiptarëqë pranoheshin në repartet e kësaj qendre. Saktësisht 17 prej këtyre pacientëve, ishin të regjistruar me këtë “profesion”.
E edhe trajtimi i tyre dallonte për ta.
Krasniqi tregon se këta persona mbaheshin të lidhur për radiatorë, rraheshin e maltretoheshin nga gardianët dhe mjekët serb.
“Këta pacientë që ata i quanin terrorist i mbanin të lidhur për radiatorë, i rrahnin e i keqtrajtonin. Madje, edhe nuk u ofronin ndihmë kur kishin nevojë”, tregon Krasniqi.
Ngjashëm trajtoheshin edhe në burgje.
Madje, vetëm pasi i keqtrajtonin e rrahnin për vdekje ata i sillnin për trajtim. Por, qëndrimi i tyre në spital nuk zgjaste më shumë se dy-tre ditë.
Menjëherë i kthenin në burgje. Edhe atëherë kur nuk ishin në gjendje të liroheshin nga spitali. Fletëlëshimet e tyre i nënshkruanin mjekët serbë.
Atyre, edhe në atë kohë u duhej që barnat për trajtim t’i blenin nga xhepi i tyre.
Por, jo pse nuk kishte gjithëherë.
Mjekët serbë barnat i ruanin vetëm për pacientët serbë, ndërsa shqipëtarët i blenin vetë.
Në një rast ai tregon se nuk kishte arritur t’ia mbyllte varrën, Naim Qufaj, i cili me “zorrë jashtë” ishte marrë nga policia dhe ishte dërguar në burg.
Të tilla raste kur nga salla e operacionit rriheshin për vdekje pacientët nuk janë të pakta.
Në librin e Krasniqit përshkruhet në detaje “terapia” e keqtrajtimit nga ana e policisë ndaj HakiAliut.
“Pasi më parë e kishin rrahur deri në alivanosje HakiAliun, policia serbe e sjellë në Klinikë në gjendje të rëndë. I kishin shkaktuar plagë të rënda në kokë. Diagnoza në pranim ishte… thyerje e kafkës me futje brenda të pjesëve kockore në regjionin sipër dhe pas veshit të majtë…”
Ky pacient nuk kursehet as ditën e operimit. Policët serb që po kujdeseshin për “sigurinë” e Hakiut, të njëjtën ditë, posa kishte dalë nga operimi, e rrahin aq shumë sa e vënë në pikëpyetje intervenimin e sërishëm.
“Nuk u mjaftuan vetëm me rrahjen e parë, por ‘terapia e rrahjeve’ dhe keqtrajtimeve ka vazhduar me ditë të tëra. As këtij pacienti nuk i lejohej të merrte ushqim dhe gjëra tjera që i sillte familja”, tregon Krasniqi i cili bashkë me personelin shqiptarë dhe familjarët ia mundësuan këtij të riu të largohej nga duart e policisë i pa mjekuar.
Vetëm 23 mjekë shqiptarë
E në tërë repartet e kësaj qendre shëndetësore, ishin vetëm 23 mjekë shqiptarë. Kaq ishte numri i personave, që mundoheshin t’i shpëtonin e ta shfaqnin anën e tyre humane me këta pacientë.
Pesë ditë të javës punin në QKUK, ndërsa vikendit merrnin pushim për t’i zëvendësuar mjekët e tjerë në spitalet e improvizuara malore ku trajtoheshin civilë dhe ushtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Për këtë nuk ishin në dijeni as kolegët e tyre serb e as policia që ruante çdo cep të objektit të QKUK-së.
Por, edhe pse punonin me mjekët serb, Salihu thotë se nuk kanë pasur probleme mes veti.
Së paku në prezencë të tij një rast i tillë nuk ka ndodhur asnjëherë.
“Unë nuk kamë pas probleme me ndonjë kirurg serb, por me të plagosur kam të dhëna se nuk janë sjellë qysh duhet. Kanë përjashtu pacientë prej spitalit edhe pse nuk kanë qenë të gatshëm”, thotë ai.
Krasniqi tregon se asnjë prej personelit mjekësor serb që kanë qenë aty nuk ka shfaqur dhembshuri për pacientët shqipëtarë. Derisa, thotë se mjekët shqipëtarë kanë trajtuar edhe pacienta serb, por nuk kanë bërë dallime në trajtim.
“Për mua, pacienti mbetet i shenjtë. Pavarësisht a është shqipëtar apo serb”.
Ndonëse kanë kaluar thuajse 20 vjet që prej luftës, Krasniqi i kujton me emra pacientët që i kishte trajtuar gjatë periudhës së luftës. Madje, thotë se me disa prej tyre mban kontakte ende dhe takohet shpesh.
Institucionet e drejtësisë “në gjumë”
Por, pavarësisht se të dhënat e paraqitura e të dokumentuara në librin e Salih Krasniqit janë publike, autoriteteve të drejtësisë duket se nuk po u bëjnë shumë përshtypje. Deri më tani, autori thotë se askush nuk është interesuar për to.
E për të gjithë këto të dhëna që i ka paraqitur në libër me dokumente, ai thotë se është i gatshëm edhe të dëshmojë kudo. Qoftë në Gjykatat vendore, e edhe ato ndërkombëtare.
“Këtu në libër asnjë fjalë e nuk është e imja. Unë jam i gatshëm me dëshmu jo veq në Kosovë, po kudo. Këto janë fakte që serbët i kanë lanë, jo ne. Për mu është krejt njejtë ku jap dëshmi. Të gjitha këto janë të argumentume dhe qëndroj prapa tyre”, përfundon rrëfimin e tij Krasniqi.
