Serbia mund të dëmtohet rreth 22 milionë euro vetëm këtë vit, e kjo për shkak të rritjes së detyrimeve doganore deri në 100 për qind për mallrat e eksportuar në tregun e Kosovës, si dhe për këmbënguljen e autoriteteve të Kosovës për të shkruar “Republika e Kosovës” në produktetet e tyre.
Kjo është një llogaritje e përafërt e ekspertëve që, nëse vazhdon deri në fund të vitit, eksporti i mallrave nga Serbia në Kosovë do të jetë më i ulët për rreth 5 për qind krahasuar me 2017. Serbët në Kosovë kryesisht eksportuan ujë, sheqer, vaj, grurë.
Gjegjësisht, qarkullimi i përgjithshëm i mallrave me Kosovën në vitin 2017 ishte 464.1 milionë euro, sipas të dhënave të Odës Ekonomike të Serbisë. Dorëzimi arriti në 442.3 milionë euro. Nëse bllokada e tregtisë me Kosovën vazhdon deri në fund të këtij viti, dhe duke pasur parasysh vlerësimin e rënies së eksporteve prej rreth 5%, kjo do të thotë se deri në fund të këtij viti do të arrijë vetëm 420 milionë euro.
Duke pasur parasysh se çdo vit qarkullimi midis Serbisë dhe Kosovës rritet me rreth 5% dhe pritet që deri në fund të vitit 2018 të arrijë në rreth 500 milionë euro, humbja është shumë më e lartë. Është pastaj rreth 80 milionë euro, cili është dallimi mes 500 milionë eurove të pritshme dhe skenarit më të mundshëm prej rreth 420 milionë eurosh të ofrimit të mallrave nga Serbia në Kosovë, transmeton gazetametro.net.
Në vitin 2017, Serbia, sipas të dhënave të PKS, kryesisht furnizoi me ujë në Kosovë (të thjeshtë dhe të gazuar), sheqer të bardhë, vaj ushqimor nga luledielli, grurë, pije joalkoolike, benzinë motorike, vajra të gazit, preparate të pastrimit, si dhe të energjisë elektrike.
Kosova nuk është nënshkruese e CEFTA-s, por UNMIK-u
Redaktori i revistës “Biznis” dhe “Ekonometar” Radojka Nikolic theksoi se “sjellja” e Prishtinës ishte një shkelje e madhe e rregullave të CEFTA-s. Ai deklaroi se vendimi për të futur një tarifë prej 100 për qind për mallrat nga Serbia dhe Bosnja dhe Hercegovina ishte një shkelje e madhe e marrëveshjes CEFTA. Nikolici rikujtoi se Kosova nuk është as nënshkruese e CEFTA’s, por ka një nënshkrues të UNMIK-ut ose një institucion të përkohshëm në të.
“Gjithçka që Prishtina po bën tani është një shkelje e madhe e marrëveshjes së CEFTA-s, e cila, e konceptuar si një treg i lirë evropian i qendrës, u krijua në vitin 1992 për të përgatitur vendet për t’u bashkuar me BE duke krijuar tregti të lirë, pothuajse pa detyrime. CEFTA nuk ka një mekanizëm për tërheqjen e shteteve të CEFTA”, tha Nikolic, transmeton gazetametro.net.
Siç tha ai, ka probleme të vazhdueshme me miell, pra me qumësht, dhe për vite ka barriera jo-tarifore.
“Reagimi i Brukselit është i tillë që të lihet tërësisht pa vlerësim”, shtoi Nikolic.
Dhoma e tregtisë gjermano-serbe (AHK Serbia) reagoi ndaj ngjarjeve aktuale. Ata theksojnë se ata janë në pajtim me pozitën e Përfaqësuesit të Lartë të BE Federica Mogerini dhe dënojnë shkeljen e dukshme të CEFTA-s, të shkaktuara nga vendimi i qeverisë së përkohshme të Kosovës për të rritur tatimin mbi mallrat nga Serbia dhe Bosnjës dhe Hercegovinës në 100 për qind.
“Në kuadër të “Procesit të Berlinit” në korrik 2017, në Samitin e Triestës për Ballkanin Perëndimor, u arrit një marrëveshje për një lidhje më të fortë ekonomike dhe krijimin e një zone ekonomike rajonale të Ballkanit Perëndimor, pavarësisht nga politikat e ndryshme kombëtare.
Forcimi i bashkëpunimit ekonomik rajonal dhe krijimi i bazës për rritje të qëndrueshme ekonomike janë objektivat themelore të përcaktuara nga “Deklarata e Berlinit”. Futja e masave të Prishtinës është një largim nga qëllimet e përcaktuara pikërisht nga “Deklarata e Berlinit” dhe më së shumti ndikojnë njerëzit në Kosovë shpenzimet e jetesës së të cilëve janë rritur ndjeshëm me këtë vendim”, thotë AHK.
Deri në shtator, vlera e eksportit ishte 369 milionë euro
Sipas të dhënave më të fundit të Dhomës së Tregtisë të Serbisë, në shkëmbimin me Kosovën në vitin 2018, kemi pasur një trend rritës prej 8.2 për qind, duke përfunduar në shtator 2018. Sipas PKS, kjo do të thotë se deri në fund të vitit ata do të kishin arritur një fitim prej gati 500 milionë euro, transmeton gazetametro.net.
Kështu, qarkullimi total i mallrave me Kosovën në periudhën janar-shtator 2018 arriti në 369.2 milionë euro, ndërsa dërgesat e produkteve arritën në 349.6 milionë euro. Blerjet arritën në 19.6 milionë euro dhe në këmbimin e mallrave u realizua një suficit prej 329.9 milionë eurosh.
