Diskutimi mbi afërsinë e Peter Handkes me ish-Jugosllavinë nuk ka të mbaruar, dhe tani duhet të plotësohet edhe me një aspekt: shkrimtari austriak, që mori çmimin “Nobel” për letërsi më 10 tetor, ka pasur pasaportë jugosllave, njofton platforma online “The Intercept”. Nëse pasaporta ishte e vërtetë dhe Handkes do t’i jepej shtetësia jugosllave, atëherë shkrimtari më 1999 do të kishte humbur shtetësinë austriake. Se kur është bërë shtetas serb pas shpërbërjes së Jugosllavisë nuk është mundur të përcaktohet nga “Der Standard”.
Pasaporta, autenticiteti i së cilës është konfirmuar për “Standard” nga miku dhe arkivisti i Handkes, Hans Widrich, ishte dhënë më 15 qershor 1999 nga ambasada jugosllave në Vjenë. Një javë më herët, drama e tij “Die Fahrt im Einbaum oder Das Stück zum Film vom Krieg” ishte dhënë premierë në Wiener Burgtheater. Përmes saj, Handke kritikonte gjykatat për krime lufte, vetëm pak pasi ishte akuzuar presidenti jugosllav, Slobodan Milosheviq. Vetë Handke kishte mbajtur një fjalim në funeralin e Milosheviqit në vitin 2006, për çka ishte kritikuar.
Së fundmi, fotografitë e lëshimit të pasaportës në vitin 1999 janë gjetur në arkivën e Handkes në Bibliotekën Kombëtare të Austrisë. Ato janë hequr nga uebfaqja, por të martën janë vënë sërish online. Kjo është konfirmuar për “Standard” nga drejtori i librarisë letrare, Bernhard Fetz. Fotografitë janë marrë nga arkivi privat i mikut të tij në Salzburg, Hans Widrich, në shtëpinë e të cilit Handke kishte jetuar për tetë vjet.
Është e paqartë përse Handke është pajisur me pasaportë jugosllave krahas asaj austriake. Widrich ka thënë të mërkurën për “Standard” se Handke kishte dhënë arsye mjaft banale gjatë takimit: ai udhëtonte në Jugosllavi zakonisht i shoqëruar nga një mik jugosllav dhe tërbohej kur ky i fundit paguante përgjysmë më pak për dhomën e njëjtë të hotelit. Me pasaportën e re, ky problem ishte zgjidhur.
Në parim, austriakët që dëshirojnë të bëhen shtetas të një shteti tjetër duhet të kërkojnë leje nga autoritetet për të mbajtur shtetësinë austriake. Kjo lejohet vetëm në raste të veçanta. Pyetjeve të “Standard”, në Departamentin e Shtetësisë në Carinthia, i janë përgjigjur: “Handke asnjëherë nuk ka bërë një kërkesë të tillë”.
A nuk është ai më austriak? Kësaj pyetjeje nuk do t’i përgjigjen autoritetet shtetërore, kanë thënë nga zyra e Peter Kaiser. Aty është konfirmuar se natyralizimi i Handkes me shtetësi jugosllave do të shkaktonte dëbimin e menjëhershëm të tij nga Austria. Megjithatë, nuk dihet nëse ka pasur një natyralizim të tillë në Jugosllavi. “Ne kemi vetëm fotografitë e pasaportës në media”, thotë Kaiser. Mund të ndodhë që Handke të ketë marrë vetëm pasaportën, por shtetësia formalisht nuk i është dhënë asnjëherë. Administrata lokale tashmë ka ngarkuar qeveritarin lokal, Kaiser, për t’i hetuar faktet.
Vitin e kaluar, dëshmi anonime mbi shtetësi të dyfishta turko-austriake kanë sjellë gjykime masive në nivelin e autoriteteve shtetërore. Siç ishte njoftuar, mijëra austriakë me prejardhje turke trembeshin se do të dëboheshin nga Austria. Testime të shumta ishin kryer për t’i hetuar dëshmitë anonime se disa individë kishin humbur shtetësinë austriake. Më vonë, Gjykata Supreme e deklaroi të paligjshme procedurën.
A duhet Peter Handke t’i frikësohet një procedure testuese? Krahina e Karinthisë ka thënë për “Standard” se tani “nuk ka nevojë për veprim”.
Të mërkurën ka pasur pështjellim sa i përket fotografisë së pasaportës në arkivën online të Bibliotekës Kombëtare. Widrhich, që mban të drejtat e fotografive si arkivist privat, të mërkurën, ka kërkuar heqjen e fotografive nga databaza. Biblioteka më pas ka pranuar kërkesën për arsye ligjore. Kjo është konfirmuar për “Standard” nga kreu i librarisë letrare të Bibliotekës Kombëtare, Bernhard Fetz. Pak më vonë, fotografitë janë kthyer sërish online: Widrich ka shpjeguar se ka folur personalisht me Handken nëse fotografitë duhet të shfaqen. Dhe shkrimtari ka thënë se nuk sheh ndonjë problem sa i përket kësaj.
Në çfarëdo rasti, shkrimtari sot është austriak, beson Widrich; përveç kësaj, ai merr pjesë në pritjet e ambasadorit austriak në Paris. Ai është kthyer së fundmi aty, thotë miku i Handkes. “Ai ka thënë se nuk ka parë asnjëherë kaq shumë dirndla (fustane tradicionale austriake)”.
