Komisioneri i Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut, Dunja Mijatović, tha sot se “autoritetet shqiptare duhet të tregojnë përmbajtje në kontrollin e protestave dhe të sigurojnë hetime të hollësishme, të pavarura dhe efektive për të gjitha pretendimet e përdorimit të tepruar të forcës”.
Deklarata e Komisionerit vjen si reagim ndaj përplasjeve në qendër të Tiranës, mes policisë dhe protestuesve, pas vrasjes javën e shkuar të një të riu 25 vjeçar, Klodian Rrashaj, nga një punonjës policie. Për disa ditë me radhë zonat kryesore të kryeqytetit u kthyen në një teatër shfaqjesh të dhunshme, me protestuesit, kryesisht të rinj, të cilët sulmuan me gurë dhe sende të forta policinë, institucionet publike si dhe dëmtuan e dogjën semaforë, sinjalistikën rrugore apo dhe dekorin e Festave të fundvitit. Policia nga ana e saj u përgjigj duke përdorur ujëhedhësat, spërkatësit me piper dhe gazin lotsjellës.
“Përgjigja ndaj pandemisë COVID-19 nuk u jep autoriteteve dorë të lirë për të përdorur forcë në kontrollin e protestave,” thotë Komisioneri, duke vënë në dukje se mjetet e përdorura nga policia kanë çuar, sipas deklaratës “në plagosjen e disa protestuesve dhe ndalime në shkallë të gjerë, përfshirë fëmijë”.
“Policia – nënvizohet më tej në deklaratë – duhet gjithashtu të bëjë dallimin midis individëve të përfshirë në dhunë dhe atyre që demonstrojnë në mënyrë paqësore dhe të përmbahet nga përdorimi i rëndë ose pa kriter i forcës. Për më tepër, çdo ndalim i fëmijëve duhet të kryhet vetëm si një masë e fundit dhe duhet të respektojë plotësisht të drejtat e tyre procedural, duke përfshirë të drejtën për t’u pyetur vetëm në prani të një avokati ose njërit prej prindërve ose kujdestarëve të tyre.”
Sipas zonjës Mijatović “autoritetet duhet në çdo kohë të tregojnë tolerancë zero ndaj zyrtarëve të zbatimit të ligjit të përfshirë në përdorimin e tepruar të forcës, të cilët duhet të identifikohen, të sillen para drejtësisë dhe të dënohen në përputhje me praktikën gjyqësore përkatëse të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe Udhëzimet për Çrrënjosjen e Mosndëshkimit për Shkeljet Serioze të të Drejtave të Njeriut, miratuar nga Komiteti i Ministrave i Këshillit të Evropës në 2011”.
Një ditë më parë, kryeministri Edi Rama mohoi që nga ana e policisë të jetë ushtruar dhunë. “Nëse e marrim pamjen e përgjithshme, pa hyrë në një detaj këtu, një detaj atje që mund të ketë gjëra që nuk shkojnë, policia është dhunuar. Komuniteti është dhunuar, populli shqiptar është dhunuar, kryeqyteti është dhunuar. Ky është fakt. Policia, natyrisht, që ka një punë jashtëzakonisht të vështirë për të qenë proporcionale dhe unë mendoj që Policia e Shteti ka qenë proporcionale”, deklaroi zoti Rama.
Komisioneri i KiE-s, është shprehur gjithashtu i shqetësuar për ndalimin dhe sulmet e pretenduara ndaj disa gazetarëve që mbulojnë protestat, duke i cilësuar ato si “një shkelje serioze të lirisë së shtypit dhe të së drejtës për t’u informuar. Autoritetet duhet të sigurojnë që gazetarët të mund të vazhdojnë të informojnë qytetarët pa frikë nga kërcënimet ose aktet e dhunës”, përfundon deklarata.
Lidhur me rastet e gazetarëve të ndaluar gjatë protestave reagoi dhe Delegacioni i Bashkimit Europian në Tiranë. “BE përsërit se duhet të ketë zero tolerancë për kanosjet dhe kërcënimet ndaj medias. Është thelbësore që gazetarët në Shqipëri të jenë në gjendje të bëjnë punën e tyre pa asnjë kërcënim dhune, ngacmimi dhe frikësimi, në mënyrë që qytetarët të kenë qasje në gjithë informacionin”, theksonte deklarata.
Ndërsa OSBE-ja nga ana e saj nënvizoi gjithashtu se “e drejta e gazetarëve për të mbuluar protestat është domosdoshmëri për zhvillimin demokratik. Ne kemi besim se incidentet që prekën gazetarët Xhoi Malësia dhe Qamil Xhani do të hetohen si duhen”.
