Pandemia ka lënë gjurmë në zhvillimin e fëmijëve. Sipas logopedëve, për shkak të stresit është rritur numri i fëmijëve të moshës nga 4 deri 4,5 vjeç të cilët kanë probleme me belbëzimin.
Siç sqaron Daniella Petreska, logopede-defektologe në ambulancën në Shtëpinë e shëndetit në Prilep, këto janë probleme në të folurit, të shkaktuara nga stresi për shkak të pandemisë. Shprehet se kjo i përshkruhet një situate me stres në shtëpinë për shkak të pandemisë.
“Viteve të fundit dhe në periudhën e fundit, problemi me të folurit te fëmijët është rritur mjaftueshëm. Kemi numër të madh të fëmijëve të cilët kanë probleme në gjuhën e të folurit-gjuhës. Ka të folurit e pazhvilluar, probleme në marrëdhëniet socio-emocionale. Prindërit lajmërohen për problemet në moshë shumë më të hershme te fëmijët e tyre. Tashmë kemi fëmijë edhe në moshën dyvjeçare. Prindi vëren se fëmija nuk flet, por i përgjigjet emrit. Arsyet më të mëdha, jozyrtarisht, por të vërejtura nga ana jonë, janë në problemin me “ekranizimin” e fëmijëve”, shton logopedja.
Termi “ekranizim” do të thotë veprim i pamjaftueshëm në zhvillimin e trurit nga telefonat celularë, tabletat, televizorët dhe pajisjet tjera. Prindërit, siç bën të ditur Petreska, në mënyrë që ta blejnë qetësinë e tyre, pa vetëdije, ia ofrojnë telefonin fëmijës së tyre që në moshën më të re.
“Ka raste kur prindi thekson se që në moshën shtatë-tetë muajsh, gjatë aktiviteteve, siç është të ushqyerit, fëmijëve ua ofrojnë telefonin celular ose janë para televizionit. Kjo është periudhë e zhvillimit senzo-motorik te fëmija. Kjo do të thotë se fëmija duhet t’i përfshijë të gjitha shqisat në mënyrë që të zhvillohet të gjitha funksionet në trurin. Nëse e marrim parasysh se truri kërkon informacione për mbijetesë dhe nëse telefoni është para fëmijës tënd, atëherë informacionet vijën vetëm nga një drejtim. Janë përfshirë vetëm shqisat e shikimit dhe dëgjimit. Nuk ka lojë, nuk ka lëvizje, nuk ka aktivitete të tjera që fëmija duhet përmes motorikës dhe përmes sensorëve t’i plotësojë. E kjo është baza për zhvillimin e të folurit dhe të marrëdhënieve socio-emocionale”, sqaron logopedja Petreska.
Logopedja-defektologe Petreska porositë prindërit t’u kushtojnë më shumë vëmendje fëmijëve të tyre, por edhe së pari t’i mësojnë në gjuhën amtare. Prindërve u nevojitet edhe edukim, ndërsa edhe institucionet t’i kushtojnë vëmendje më të madhe problemit që po bëhet gjithnjë e më i madh.
“Fillimisht, rekomandimi deri te prindërit është që të kthehen drejt fëmijëve të tyre, që nga mosha më e hershme. Vetë prindërve u duhet një edukim, meqë problemet me të folurit te fëmija nuk do të zgjidhen vetë. Ne japim këshilla. Rekomandimi themelor është: të folurit e pastër, nuk na duhet gjuhë e huaj që nga mosha më e hershme. Shumë vajza përmes celularëve ose animimeve, së pari e përvetësojnë gjuhën angleze. Në një moment të caktuar për prindin kjo është kënaqësi, ndërsa ne i pyesim: atëherë pse e dërgoni për ndihmë në mënyrë që ta zhvillojë gjuhën amtare”, sqaron Petreska.
Ajo bën të ditur se në këtë moment kanë projekt për dhomë për zhvillim të stimulimit të hershëm, në mënyrë që të munden, jo vetëm me këshilla, por edhe me trajtime senzo-motorike t’u ndihmoni fëmijëve me probleme në të folurit.
