Ah, media sociale! Fusha e gjerë e fotove, lajmeve, tendencave virale dhe opinioneve. Është argëtuese, por si e ndani faktin nga trillimi? Këtu është një udhëzues i qetë për të mos u mashtruar herën tjetër që të shihni diçka mbresëlënëse në burimin tuaj.
1. Perfeksioni është… i dyshimtë
Sa herë keni parë dikë me lëkurë të përsosur, trupa të përsosur dhe pushime që duken sikur kanë dalë nga një revistë? Po edhe ne. Por mbani mend: filtrat dhe Photoshop janë miqtë më të mirë të ndikuesve. Nëse duket shumë e mirë për të qenë e vërtetë, ndoshta nuk është.
2. Shikoni burimin
Keni parë një “lajm” që ju bëri të bini nga karrigia? Para se ta besoni, hidhini një sy burimit. A është nga një organizatë me reputacion apo ndonjë faqe e çuditshme me një emër si “truth-uncovered-now.info”? Po, kjo e dyta nuk frymëzon shumë besim.
3. Teksti poshtë fotove flet shumë
Një postim dramatik mund të fshehë surpriza. A keni parë një foto me një “histori tronditëse”? Lexoni mbishkrimin. Mund të jetë një reklamë paste dhëmbësh! Gjithmonë kontrolloni nëse postimi shoqërohet me hashtags si #ad ose #sponsored.
4. Kontrolloni faktet!
Google është miku juaj. Nëse diçka ju duket e çuditshme, shikoni atë. Ka shumë faqe, si Snopes ose FactCheck, që analizojnë nëse lajmet apo historitë virale janë të vërteta apo të rreme.
5. Shih vibe-in në komente
Komentet janë një thesar. Përdoruesit shpesh bëjnë “korrigjimin” për ju. Nëse gjysma e audiencës bërtet diçka si false, atëherë me siguri është… është.
6. Kushtojini vëmendje bindjes së videove
Ah, videot virale! Nëse dikush pretendon se ka bërë një picë në 30 sekonda pa u bërë pis, ose se ka “kapur” një UFO me celularin e tij, më mirë shikoni dy herë. Shumë video janë modifikuar për efekt.
7. Të famshmit nuk tregojnë gjithçka
Vetëm për shkak se një personazh i famshëm tha diçka në Twitter nuk do të thotë se është e drejtë. Të famshmit janë të shkëlqyer, por jo të gjithë janë ekspert në fizikë apo politikë.
8. Gjithçka që shkëlqen nuk është flori (ose e vërtetë)
Nga dhuratat e deri te super ofertat, mashtrimet fshihen. Nëse shihni një postim që premton “një iPhone 15 si dhuratë, thjesht ndiqni dhe pëlqeni”, ose certifikata dhuratë për supermarkete nëse plotësoni të dhënat tuaja në një formular të veçantë, përveç nëse ato janë nga llogari zyrtare të kompanive ose influencues të njohur , ka të ngjarë që ata janë audiencë peshkimi.
Një këshillë e fundit: Relaksohuni!
Nuk ka nevojë të bëhesh detektiv për çdo postim. Nëse diçka ju duket argëtuese, por e rreme, mund ta shijoni pa e marrë seriozisht. Mbani mendjen hapur, por edhe gjykimin aktiv.
Me pak kujdes, rrjetet sociale mund të mbeten një botë argëtuese, por pa u mbushur me gënjeshtra dhe ekzagjerime. Dhe mbani mend: edhe postimet më “të vërteta” shpesh janë vetëm njëra anë e historisë!
