Marrëveshja e lëvizjes së lirë mes pikave kufitare të Vërmicës dhe Morinës ka hasur në një ndërrim të rëndësishëm, duke u pezulluar për një periudhë dy mujore që fillon nga 1 marsi.
Ky është një lajm që ka shqetësuar shumë qytetarë të dy vendeve, të cilët shpresonin për një proces më të lehtë dhe më të shpejtë të kalimit të kufirit.
Gjatë kësaj periudhe të pezullimit, autoritetet e Kosovës dhe Shqipërisë do të angazhohen në një procedurë të përshpejtuar për përpunimin e të dhënave të drejtuesve të automjeteve dhe udhëtarëve. Kjo procedurë ka si qëllim përmirësimin e sigurisë dhe identifikimin më të saktë të personave që kalojnë nëpër kufi.
Udhëtarët, të cilët e përdorin pikën kufitare midis Kosovës dhe Shqipërisë, tani janë të detyruar të paraqesin dokumentet e identifikimit përpara se të kalojnë. Kjo është një masë që do të jetë aktive për dy muaj, e cila ngre shqetësime mbi lëvizjen e lirë dhe kohën e pritjes në kufi.
Edhe pse autoritetet i argumentojnë këto kontrolle si një mënyrë për të rritur sigurinë, qytetarët e vendit vazhdojnë ta kundërshtojnë këtë politikë. Shumë prej tyre shprehen se lëvizja e lirë është një e drejtë e natyrshme që duhet të respektohet për të dyja palët.
Kadri Kryeziu, një qytetar nga Prishtina, shprehet: “Ky kufi s’ka pse të jetë fare, as kontroll as pa kontroll, ne jemi së bashku këtu. Shqipëri jemi!” Ai thekson se lëvizja duhet të jetë e lirë pa pengesa shtesë.
Një tjetër qytetar, Hasan Gigollaj, shprehet se kufiri është artificial dhe nuk reflekton lidhjet historike midis dy popujve. “Ky kufi është vendosur nga një armik. Nuk duhet të ekzistojë”, thotë ai, duke i bërë thirrje autoriteteve për një qasje më të hapur dhe miqësore.
Përkundër shqetësimeve, disa udhëtarë tregojnë se kontrollet ishin të zakonshme dhe ndihmonin në identifikimin e personave të dështuar. Megjithatë, shumë prej tyre thonë se kanë pritur për periudha të shkurtra gjatë kalimit në vitet e kaluara dhe e shohin situatën aktuale si një rrezik të mundshëm për lëvizjen e lirë.
Çdo fundjavë, sidomos gjatë festave, pika kufitare në Vërmicë shënon një fluks të lartë të automjeteve dhe udhëtarëve, me kalime të shpejta për automjetet të cilat kanë tarifa nga Shqipëria dhe Kosova. Këto pikëpamje stimulojnë debate të vazhdueshme rreth nevojës për lehtësim të kontrolleve të kufirit.
Me kalimin e kohës, autoritetet do të duhet të balancojnë nevojën për siguri dhe të drejtat e qytetarëve për lëvizje të lirë. Kjo çështje mbetet një sfidë e madhe për të dyja qeveritë, të cilat kanë për detyrë të krijojnë një mjedis më të sigurt dhe më të hapur për qytetarët e tyre.
Ndërkohë, nga viti në vit, numri i automjeteve dhe udhëtarëve që kalojnë nëpër këtë kufi vazhdon të rritet, duke vendosur presion mbi sistemin kufitar. Pika kufitare e përbashkët Shqipëri-Kosovë aktualisht proceson numrin më të madh të automjeteve dhe udhëtarëve që hyjnë dhe dalin nga kufiri, dhe është gjithmonë në vëmendje të faktorëve të sigurisë dhe menaxhimit të fluksit të lëvizjeve.
