Sundimtarët e përkohshëm të vendit kanë luftuar për të ushtruar autoritetin e tyre në pjesën më të madhe të Sirisë që kur ish-grupi kryengritës islamik, Hayat Tahrir al-Sham, ose HTS, udhëhoqi një kryengritje të rrufeshme që rrëzoi presidentin e gjatë Bashar al-Assad në dhjetor.
Ish-udhëheqësi i HTS-së, Ahmad al-Sharaa është tani presidenti i përkohshëm i vendit – një vendim që u njoftua pas një takimi të grupeve të armatosura që morën pjesë në ofensivën kundër Assadit.
Në të njëjtin takim, grupet ranë dakord të shfuqizojnë kushtetutën e vjetër të vendit dhe thanë se do të hartohej një e re.
Ndërsa shumë ishin të lumtur të shihnin fundin e sundimit diktatorial të familjes Assad prej më shumë se 50 vjetësh në vendin e shkatërruar nga lufta, pakicat fetare dhe etnike kanë qenë skeptike ndaj udhëheqësve të rinj islamikë dhe hezitojnë të lejojnë Damaskun nën autoritetet e saj të reja të ushtrojë kontrollin e zonave të tyre.
Bëhet e ditur se Abdulhamid Al-Awak, një nga shtatë anëtarët e komitetit al-Sharaa të ngarkuar për të hartuar kushtetutën e përkohshme, tha se do të ruante disa nga ajo e mëparshme, duke përfshirë përcaktimin se kreu i shtetit duhet të jetë mysliman dhe ligji islamik është burimi kryesor i jurisprudencës, shkruan CNN.
Por Al-Awak, një ekspert i ligjit kushtetues i cili jep mësim në Universitetin Mardin Artuklu në Turqi, tha gjithashtu se kushtetuta e përkohshme përfshin dispozita që mbrojnë lirinë e shprehjes dhe të medias.
“Kushtetuta do të balancojë midis sigurisë sociale dhe lirisë gjatë situatës së lëkundur politike të Sirisë”, tha ai.
Një komitet i ri për të hartuar një kushtetutë të përhershme do të formohet, por është e paqartë nëse ajo do të jetë më gjithëpërfshirëse për grupet politike, fetare dhe etnike të Sirisë.
Al-Sharaa arriti të hënën një pakt historik me autoritetet kurde të mbështetura nga SHBA në Sirinë verilindore, duke përfshirë një armëpushim dhe një bashkim të forcave të tyre të armatosura me agjencitë e sigurisë të qeverisë qendrore.
Marrëveshja vjen pasi forcat qeveritare dhe grupet aleate shtypën një kryengritje të nisur javën e kaluar nga persona të armatosur besnikë ndaj Assadit.
Grupet e të drejtave thonë se qindra civilë – kryesisht nga sekti i pakicës alavite të cilit i përket Assad – u vranë në sulmet hakmarrëse nga fraksionet në kundërofensivë.
Raportohet se një qëllim kryesor i kushtetutës së përkohshme ishte të jepte një afat kohor për tranzicionin politik të vendit.
Në dhjetor, Al-Sharaa tha se mund të duhen deri në tre vjet për të rishkruar kushtetutën e Sirisë dhe deri në pesë vjet për të organizuar dhe mbajtur zgjedhjet.
Ai caktoi një komitet për të hartuar kushtetutën e re pasi Siria mbajti një konferencë të dialogut kombëtar muajin e kaluar, e cila bëri thirrje për shpalljen e një kushtetute të përkohshme dhe mbajtjen e zgjedhjeve të përkohshme parlamentare.
Por, kritikët thanë se konferenca e organizuar me nxitim nuk përfshinte grupet e ndryshme etnike dhe sektare të Sirisë apo shoqërinë civile.
SHBA dhe Evropa kanë hezituar të heqin sanksionet e ashpra të vendosura ndaj Sirisë gjatë sundimit të Assadit derisa të binden se liderët e rinj do të krijojnë një sistem politik gjithëpërfshirës dhe do të mbrojnë pakicat.
Al-Sharaa dhe qeveritë rajonale u kanë kërkuar atyre që të rishqyrtojnë, nga frika se ekonomia e shkatërruar e vendit mund të sjellë paqëndrueshmëri të mëtejshme.
