Në zgjedhjet e fundit në Kosovë, njëzet e katër subjekte politike dhe koalicione nuk arritën të kalonin pragun zgjedhor prej 5 për qind, duke lindur pyetje të rëndësishme për fatin e votave të tyre.

Gjatë votimeve të 9 shkurtit, këto subjekte përfshinin katër që përfaqësonin komunitetin shumicë shqiptar, të cilat gjithsej numërojnë rreth 21 mijë vota, apo 2 për qind të totalit. Ky fenomen është i rëndësishëm për të kuptuar dinamikën politike në Kosovë dhe mënyrën se si votat shpërndahen pas përfundimit të zgjedhjeve.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) certifikon rezultatet për secilin subjekt politik që merr pjesë në zgjedhje, përfshirë ata që nuk e kalojnë pragun. Sidoqoftë, ligji i ri përcakton se vetëm rezultatet e subjekteve që kalojnë pragun do të ndikojnë në ndarjen e ulëseve në Kuvendin e Kosovës.

Ky sistem ndarjeje është në harmoni me ligjin shqiptar, i cili garanton 20 ulëse për komunitetet jo shumicë. Nga këto, 10 ulëse janë të rezervuara për serbët dhe të tjerat për pakicat jo serbe. Kjo ndihmon në ruajtjen e balancës në përfaqësim, por gjithashtu stimikon diskutimin mbi vlerën e votave të partive që nuk kalojnë pragun.

Zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, thekson se, ndonëse votat e subjekteve që nuk kalojnë pragun sfidojnë kuptimin e ndarjes së mandateve, ato ende certifikohen. Ai nënvizon rëndësinë e transparencës në këtë proces, i cili është thelbësor për mbështetje publike dhe besimin në sistemin zgjedhor.

Vullnet Bugaqku nga Instituti Demokratik i Kosovës e thekson këtë pikë të rëndësishme, duke argumentuar se votat e subjekteve që nuk kalojnë pragun nuk ndihmojnë në përcaktimin e ulëseve të reja. Kështu, ndarja e ulëseve është një proces dhe rezultat që ndodh vetëm për ata që arrijnë të kalojnë pragun, duke e bërë më të qartë se sa të rëndësishme janë këto kufizime për formimin e Kuvendit

Megjithatë, praktikat e mëparshme tregojnë se kishte një model të shpërndarjes së votave të subjekteve që nuk e kalonin pragun në partitë e tjera. Kjo praktikë ka evoluar dhe ndosh, sipas profesorit të çështjeve juridike, Mazllum Baraliu, ndryshimi i ligjit e ka plani që ndarjen e votave të sistematizojë në një mënyrë më të qartë.

Me rreth 40% të qytetarëve që morën pjesë në zgjedhjet e 9 shkurtit, rezultatet tregojnë se partia fituese është Lëvizja Vetëvendosje, që e arriti këtë me 40.90% të votave. Pas saj është Partia Demokratike e Kosovës me 22.03%, duke pasuar nga Lidhja Demokratike e Kosovës me 17.64%. Ky skenar ka krijuar mundësi për diskutime dhe analiza mbi dinamiken e politikës në Kosovë dhe se si zgjedhjet ndihmojnë për të formuar një vision të qartë për të ardhmen e këtij vendi.

Pra, çfarë do të ndodhë me votat e partive që kanë dështuar të kalojnë pragun? Ato mbeten në histori dhe në regjistra, por për disa, ato janë shpresa për një rifillim në zgjedhjet e ardhshme. Ndaj, mezi presim të shohim se si do të reflektohen këto ndryshime dhe sfida në zgjedhjet e ardhshme të Kosovës.