Sa i takon trajtimit konservativ, në shumicën e rasteve, trajtimi fillestar është jokirurgjikal. Edhe pse trajtimi jokirurgjikal mund të marrë disa javë – muaj, shumë pacientë përjetojnë një përmirësim gradual dhe rikthim të funksionit.
Pavarësisht moshës, çdonjëri prej nesh është ankuar për dhimbje shpatullash. Në disa raste dhimbje që zgjat dy –tre ditë dhe më pas kalon, dhe ne përpiqemi ta justifikojmë me një aktivitet fizik të rënduar, ngritje peshash apo me kryerjen e ndonjë sporti. Por kur dhimbja zgjat për disa ditë, duhet të shqetësohemi. Në këto raste mund të jeni përballë disa problemeve shëndetësore që po kalon trupi ynë dhe që nuk duhen anashkaluar. Mjeku ortoped, Ledian Fezollari, në intervistën e dhënë për MAPO thotë se pse një nga ankesat më të zakonshme fizike është dhimbja në sup, dhimbjet nuk duhen neglizhuar dhe kontrolli me mjekun ortoped duhet bërë sa më parë të jetë e mundur. Sepse do të jetë ai që do të kontrollojë dhe për probleme të tjera të shpatullës tuaj, po kështu do të ekzaminojë qafën tuaj për t’u siguruar se dhimbja nuk vjen nga një “shtypje e nervit- hernie diskale cervikale”, apo edhe për të përjashtuar ndonjë artrit.
Doktor, kur duhet të shqetësohemi për dhimbjet në sup?
Dhimbja në sup është një nga ankesat më të zakonshme fizike. Kjo sepse supi juaj është i përbërë nga disa nyje të kombinuara me tendinët dhe muskujt që lejojnë një gamë të madhe të lëvizjes në krahun tuaj. Ngaqë supi ka kaq struktura të ndryshme është i ndjeshëm ndaj problemeve të ndryshme. Mansheta rrotatore është një burim i shpeshtë i dhimbjeve në sup.
Cili është burimi më i shpeshtë i kësaj dhimbjeje?
Ndaj dhe mansheta rrotatore është burimi më i shpeshtë i dhimbjes së supit. Dhimbja mund të vijë si rezultat i irritimit të tendinëve të manshetës rrotatore (tendinitis); për shkak se bursa mund të inflamohet dhe enjtet, të mbushet me ujë e të japë dhimbje (bursitis); kur ju ngrini krahun lart, hapësira ndërmjet akromionit dhe manshetës rrotatore zvogëlohet. Akromioni fërkon tendinat dhe bursën dhe jep kështu irritim dhe dhimbje (impingement).
Çfarë duhet të shmangim, konkretisht nga se shkaktohet?
Dhimbja nga mansheta rrotatore është e zakonshme te atletët e rinj dhe te njerëzit e moshës së mesme. Atletët e rinj që përdorin krahët e tyre për not, basketboll dhe tenis janë veçanërisht vulnerabël. Ata që bëjnë ngritje të përsëritura të krahut për të varur diçka, pikturuar etj. Dhimbja gjithashtu mund të vijë dhe nga trauma më të vogla.
Me çfarë shenjash shfaqet?
Dhimbje nga mansheta rrotatore zakonisht shkakton ënjtje lokale dhe ndjeshmëri në frontin e shpatullës. Ju mund të keni dhimbje dhe ngurtësim, kur ngrini krahun tuaj. Mund të keni edhe dhimbje kur krahu ulet nga një pozicion i ngritur. Në fillim simptomat mund të jenë të lehta. Pacientët shpesh nuk kërkojnë trajtim në një fazë të hershme. Këto simptoma mund të përfshijnë dhimbje të vogla që janë të pranishme edhe me aktivitetin dhe në pushim, dhimbje që përhapet nga pjesa e përparme e shpatullës anash krahut, dhimbje e papritur me ngritjen dhe rritjen e lëvizjeve, atletët në sport mund të kenë dhimbje kur hedhin ose shërbejnë një top tenisi. Ndërkohë që kur problemi përparon, shenjat rriten dhe keni dhimbje gjatë natës, humbja e fuqisë dhe lëvizjes, vështirësi në veprimtari të tilla që kërkojnë vendosjen e krahut prapa shpinës. Nëse dhimbja shfaqet papritmas, supi mund të jetë mjaft i ndjeshëm. Të gjitha lëvizjet mund të jenë të limituara dhe të dhimbshme.
Kur duhet t’i drejtohemi doktorit për të kryer vizitë mjekësore?
Mjeku juaj do të testojë shkallën e lëvizjes duke ju bërë juve të lëvizni krahun tuaj në drejtime të ndryshme. Pas diskutimit për shenjat tuaja dhe historinë mjekësore, mjeku juaj do të ekzaminojë shpatullën tuaj. Ai ose ajo do të kontrollojë për të parë nëse ajo është e ndjeshme në ndonjë zonë ose nëse ka ndonjë deformim. Për të matur shkallën e lëvizjes së supit tuaj, mjeku juaj do t’ju kërkojë të lëvizini krahun tuaj në disa drejtime të ndryshme. Ai ose ajo gjithashtu do të testojë fuqinë tuaj të supit. Mjeku juaj do të kontrollojë dhe për probleme të tjera të shpatullës tuaj. Ai ose ajo mund të ekzaminojë qafën tuaj për t’u siguruar se dhimbja nuk vjen nga një “shtypje e nervit-hernie diskale cervikale”, dhe për të përjashtuar ndonjë artrit.
Çfarë përfshijnë këto ekzaminime?
Teste të tjera të cilat mund të ndihmojnë mjekun tuaj të konfirmuar diagnozën tuaj përfshijnë; pamje normale “outlet”. Në pamjen “outlet” evidentohet një grep i madh që fërkon manshetën rrotatore. Radiografia nuk tregon për indet e buta të supit tuaj si manshet rrotator por tregon vetëm për kockat, ndaj një pacient me dhimbje nga mansheta rrotatore mund të ketë një radiografi normale. Në pamje të veçanta mund të tregojë një formacion si grep në buzën anteriore të akromionit. Rezonanca magnetike (MRI) dhe ultrasonografia, këto ekzaminime imazherike na tregojnë pamje të mira për indet e buta si mansheta rrotatore. Ato mund të tregojnë fluidin ose inflamacionin në bursa dhe manshetë rrotatore. Në disa raste, mund të evidentohet dhe grisja e pjesshme e manshetës rrotatore.
Doktor, çfarë trajtimi këshilloni ju?
Qëllimi i trajtimit është për të ulur dhimbjen dhe për të rivendosur funksionin e supit. Në planifikimin e trajtimit tuaj, mjeku juaj do të konsiderojë moshën tuaj, nivelin e aktivitetit, dhe shëndetin e përgjithshëm. Sa i takon trajtimit konservativ, në shumicën e rasteve, trajtimi fillestar është jokirurgjikal. Edhe pse trajtimi jokirurgjikal mund të marrë disa javë – muaj, shumë pacientë përjetojnë një përmirësim gradual dhe rikthim të funksionit. Mjeku juaj mund të sugjerojnë pushim dhe modifikimin e aktivitetit, të tilla si duke shmangur veprimtaritë të tilla si ngritja lart e krahëve. Medikamente anti-inflamatore josteroide. Ilaçe si ibuprofeni dhe naproxeni të zvogëlojë dhimbjen dhe ënjtjen. Terapia fizike, një fizioterapist fillimisht do të përqendrohet në rivendosjen lëvizjeve normale për shpatullat tuaja. Ushtrimet të tipit stretching janë të dobishme për të përmirësuar shkallën e lëvizjeve. Nëse keni vështirësi për të çuar krahun pas shpinës tuaj, ju mund të keni zhvilluar ngushtësim të kapsulës së pasme të supit. Në raste të tilla nevojiten ushtrime të veçanta për t’u qetësuar nga dhimbja.
Pasi dhimbja juaj është duke u përmirësuar, terapisti juaj mund të fillojë me ju një program për forcimin e muskujve të manshetës rrotatore. Nëse trajtimi me medikamente dhe terapia fizike nuk lehtëson dhimbjen tuaj, një injeksion të një anestetiku lokal dhe një kortizonik mund të jenë të dobishme. Kortizoni është një ilaç shumë efektiv, anti-inflamator. Injektimi në bursë nën akromion mund të lehtësojë dhimbjen.
Sa i takon operacionit, kur duhet marrë në konsideratë kryerja e një ndërhyrjeje kirurgjikale?
Kur trajtimi jokirurgjikal nuk lehtëson dhimbjen, mjeku juaj mund të rekomandojë kirurgji. Qëllimi i operacionit është që të krijojë më shumë hapësirë për manshetën rrotatore. Për ta bërë këtë, mjeku juaj do të heqë pjesën e inflamuar të bursës. Ai ose ajo mund të kryejnë një akromioplastikë, në të cilën një pjesë e akromionit hiqet, pjesa që luan rolin e grepit duke fërkuar kështu manshetën rrotatore. Kjo njihet si një dekompresion subakromial. Këto procedura mund të kryhen duke përdorur artroskopinë ose kirurgji të hapur.
Sa i takon teknikës së artroskopisë, çfarë është ajo më konkretisht?
Në artroskopi, instrumentet kirurgjike të holla futen në dy ose tre punksione të vogla rreth shpatullës tuaj. Mjeku juaj ekzaminon shpatullën tuaj përmes një fibroskopi, i cili është i lidhur me një aparat televiziv. Ai ose ajo nëpërmjet instrumenteve të vogla duke përdorur një monitor video, heq indet e buta dhe ato të kockave. Në shumicën e rasteve, buza e përparme e akromionit bashkë me një pjesë të bursës hiqet. Kirurgu juaj mund të trajtojë dhe problemet e tjera të shpatullës tuaj gjatë kësaj kohe. Këto mund të përfshijnë artritin midis klavikulës dhe akromionit (artriti akromioklavikular), inflamacionin e tendinit biceps apo grisjen e pjesshme të manshetës rrotatore. Në kirurgjinë e hapur, mjeku juaj do të bëjë një prerje të vogël në frontin e shpatullës tuaj. Kjo lejon mjekun tuaj për të parë akromionin dhe manshetën rrotatore.
A ka nevojë për seanca rehabilituese, përfshi këtu fizioterapinë?
Pas operacionit, krahu juaj mund të vendoset në një sling për një periudhë të shkurtër kohe. Kjo lejon një shërim të hershëm. Sa më shpejt që komforti juaj të lejojë, mjeku do t’ju heqë slingun për të filluar ushtrimet dhe përdorimin e krahut. Mjeku juaj do të ofrojë një program rehabilitimi bazuar në nevojat tuaja dhe gjetjet në kirurgji. Kjo do të përfshijë ushtrimet për të rifituar shkallën e lëvizjeve të supit dhe forcën e krahut. Kjo zakonisht merr 2-4 muaj për të arritur çlirimin nga dhimbjet plotësisht, por kjo mund të zgjasë deri në një vit.
