Kosova përkujton sot 26 vjetorin e masakrës së Reçakut, ku u vranë mbi 45 civilë të pafajshëm shqiptarë.

Kjo ngjarje tragjike e datës 15 janar 1999, kur fshati Reçak u bë një skenë tmerri, vazhdon të jetë një kujtesë e fuqishme për të gjitha ato që vuajtën nga lufta. Më shumë se një çerek shekulli ka kaluar, por dhimbja dhe padrejtësia që u përjetuan në atë ditë, vazhdojnë të jenë të ngulitura në kujtesën kolektive të popullit shqiptar.

Ish-shefi i misionit vëzhgues të OSBE-së në Kosovë, ambasadori William Walker, e pati cilësuar masakrën e Reçakut si krim kundër njerëzimit. Prapa kësaj deklarate fshihen pamje të errëta dhe rrethana të tmerrshme, që pasuan masakrën. Dëshmitarët e asaj dite, të cilët e përjetuan nga afër dhunën e pafundmë, vazhdojnë të flasin për krimet e kryera nga forcat serbe.

Mëngjesin e 15 janarit, Reçaku u zgjua nën rrethimin e forcuar të ushtrisë serbe. Dëshmitarët raportojnë se bombardimet e artilerisë së rëndë filluan rreth orës 6:30, duke krijuar një atmosferë frike dhe paniku midis banorëve të pafajshëm. Pas ndërprerjes së bombardimeve, forcat serbe hynë në fshat, duke filluar një bastisje të dhunshme ndaj popullsisë civile.

Masakra e Reçakut tronditi botën dhe zgjoi ndërgjegjen e diplomacisë botërore, duke mobilizuar liderët për të marë veprime konkrete. Tmerret e shkaktuara dëshmuan për një plan gjenocidal nga regjimi i Sllobodan Millosheviqit, duke i sjellë në vëmendje faktet e rënda për situatën në Kosovë. Kjo ngjarje përfundoi përfundimisht me ndërhyrjen e NATO-s, e cila shpëtoi shumë jetën dhe solli një paqe të përkohshme në rajon.

Menjëherë pas masakrës, humbjet e jetëve dhe krimet e bëra ishin tema kryesore në mediat ndërkombëtare. Ish-sekretarja e Shtetit, Madeleine Albright, e cila e ndjeu rëndësinë e asaj ngjarjeje, u fokusua në mënyrën se si mund të ndihmohej Kosova. Ajo e dinte se për të ndërmarrë veprime, ishte e domosdoshme të zbulohej e vërteta për atë që kishte ndodhur në Reçak.

William Walker u shfaq shpejt në vendin e krimit, duke e përshkruar atë si një krim kundër njerëzimit. Deklarata e tij dhe praninë e tij në Reçak e bënë më të njohur ngjarjen në arenën ndërkombëtare. Kjo ndihmoi për të garantuar suportin diplomatik dhe politik që Kosova kishte aq shumë nevojë.

Pas masakrës, u rifilluan luftimet mes UÇK-së dhe forcave serbe për t’u siguruar që trupat e viktimave do të ishin të dukshme dhe të regjistruara. Tentativa e Serbisë për të fshehur krimet e tyre dështoi, pasi pamjet e tmerrshme u transmetuan në të gjithë botën, duke shokuar çdo njeri të ndjeshëm nga padrejtësia.

Me rastin e përkujtimit të 26 vjetorit të masakrës së Reçakut, nesër, më 15 janar 2025, është shpallur ditë pushimi në Komunën e Shtimes. Homazhe do të mbahen në varrezat e Dëshmorëve, duke sjellë një ditë reflektimi dhe nderimi për ata që humbën jetën. Kjo është një mundësi për të gjithë për të shprehur shqetësimin dhe për të riparuar kujtesën e viktimave të tilla tragjike.

Në orën 10:00, krerët e shtetit do të bëjnë homazhe në Kompleksin Memorial në Reçak, duke nderuar kujtimin e 45 viktimave. Po ashtu, një Akademi Përkujtimore do të mbahet në Shtëpinë e Kulturës në Shtime, ku do të theksohet rëndësia e kujtesës historike dhe e shenjave të pavdekshmërisë së këtyre individëve.

Ndërsa përkujtimi vijon, finalja e turnirit memorial “Ditët e Reçakut” do të mbahet, duke përfshirë aktivitete që lidhen me ruajtjen e kulturës dhe historisë së shqiptarëve. Ekspozita tradicionale “Çmimi William Walker” do të hapë një mundësi për të shfaqur vlerat kulturore, duke nderuar përpjekjet e të gjithë atyre që ndihmuan në nxjerrjen në pah të krimeve të luftës dhe ruajtjen e kujtesës kolektive.