Afër 1.7 milionë libra në gjuhën shqipe besohet se janë shkatërruar nga Serbia, vetëm ndërmjet viteve 1998-1999, kur janë djegur 175 biblioteka në Kosovë.
Kjo deklaratë thuhet në një raport të hulumtuesit Gzim Olluri.
Ndërsa, në gjendje të mjerueshme, libri shqip vazhdon të jetë në Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc. Mësidhënësit atje thonë se Serbia në të gjitha format po lufton që libri shqip të mos jetë në duart e shqiptarëve.
Në vitet 98-99 Prishtina ishte shndërruar në kryeqytet policor e armiqësor për shqiptarët. Krahas planit për spastrim etnik Serbia sipas një hulumtimi të Gzim Ollurit kishte përgatitur edhe “gjenocidin kulturor” në tetë faza.
Zbatimit i “kulturo-cidit” kishte nisur me punësimin e serbëve nëpër biblioteka e më pastaj edhe nëpër borde e pozita menaxhuese.
Pas përkeqësimit të situatës politike aparati shtetëror serb kishte filluar zbatimin e planit, fillimisht nga këtu, Biblioteka Kombëtare e Kosovës.
“Mbi 100 mijë libra janë shkatërruar vetëm në Bibliotekën Kombëtare. Edhe këtu janë lënë gjurmë, tash drejtori Fazli Gajraku thotë se kanë lënë gjurmë ku çdo libër shqip që është larguar është nënvizuar me një vijë të kuqe dhe shkruan që në shqip thuhet “largohet””, ka thënë Gzim Olluri, autor i hulumtimit.
Pas kësaj faze fushata për zhdukjen e librit shqip u shpërnda nëpër të gjitha regjionet.
“Statistikat nëse rrumbullakojmë janë 1 milion e 700 mijë libra të djegura dhe të shkatërruara”, është shprehur Olluri.
Përpos djegies së literaturës sipas Ollurit dëshmitë e gjetura në arkivin e Bibliotekës Kombëtare tregojnë edhe për dëmet infrastrukturore.
“Prej periudhës 90-1999 deri ka përfunduar lufta janë shkatërruar dhe janë djegur dikur rreth 600 biblioteka të të gjitha llojeve. Dhe vetëm në vitin 1998-99 janë shkatërruar dhe janë djegur rreth 175 biblioteka prej tyre 96 shkolla fillore dhe të mesme”, ka deklaruar ai.
Në Kosovë kjo ngjanë në para-histori, por në Bujanocin e banuar 60% nga shqiptarët, situata ngjanë në Kosovën e para-luftës.
“Shtëpia e Kulturës në vitin 2001 në Bujanoc ka pasur 12 të punësuar prej tyre 8 serbo-malazezë dhe katër romë”, ka thënë Gani Krasniqi, ish-mësimdhënës në Medvegjë.
Krasniqi që për rreth katër dekada ka qenë mësimdhënës në Medvegjë thotë se Serbia librat shqip nuk i dëshiron në duart e shqiptarëve.
“Në Bujanoc atë kohë ka pasur 35 mijë libra, prej tyre vetëm një mijë në gjuhën shqipe”, është shprehur Krasniqi.
Gjendje edhe më e rendëruar mbrëtëron në Preshevë pothuajse 100% e banuar nga shqiptarët.
“Biblioteka në Komunën e Preshevës e kemi fjalën për vitin 2001 ka patur 18.200 libra. prej tyre 13.400 në gjuhën serbe dhe vetëm 5.000 në gjuhën shqipe”, ka shtaur Krasniqi.
E në vendin ku Krasniqi ka ligjëruar për rreth 40 vjet thotë se numri i librave shqip është simbolik. Gjendje e cila sipas tij tregon tendencën që ajo zonë të shpopullohet nga shqiptarët.
