Në dhjetë ditët e fundit, qeveria në Serbisë ka marrë disa goditje të vogla nga Amerika dhe Gjermania.
Vendosja e sanksioneve ndaj drejtorit të BIA-s, Aleksandar Vulin, është i fundit në listë dhe sigurisht më i ashpër, ndërsa ato që vijnë nga shteti gjerman janë shenja paralajmëruese dhe janë pasojë e ndërprerjes së politikës “të butë”, me të cilën ishte mësuar regjimi serb në epokën e kancelares Angela Merkelit.
Lajmi se drejtori i BIA-s, Aleksandar Vulin ishte në listën e zezë të SHBA-së, alarmoi opinionin dhe “tronditi” qeverinë më 11 korrik
Zyra e Departamentit të Thesarit të SHBA-së për Kontrollin e Pasurive të Huaja (OFAC) vendosi sanksione ndaj Vulinit, me shpjegimin se ishte i përfshirë në aktivitete korruptive, kryesisht në përhapjen e ndikimit malinj rus në Serbi, por edhe në tregtinë e armëve dhe narkotikëve.
Edhe pse presidenti serb Aleksandar Vuçiq u përpoq të bindë opinionin se arsyeja për këtë ishte vetëm marrëdhënia e Vulinit me Moskën dhe ambasadori amerikan, Christopher Hill pretendon se kjo nuk pasqyron marrëdhëniet mes Beogradit dhe Uashingtonit, kjo është një goditje e rëndë për shtetin serb.
Dhe nuk është i vetmi.
Ditët e mëparshme mbështetje për protestat “Serbia kundër dhunës” erdhi nga Gjermania, pati akuza ndaj Vuçiqit për cenim të parimeve të Bashkimit Evropian, por edhe një mesazh se investitorët gjermanë mund të “ndryshojnë mendjen”. Dhe kjo është diçka që Aleksandar Vuçiq i frikësohet më së shumti dhe shpesh flet.
Pasi vetë Vuçiqit tha se të Gjelbërit gjermanë po financojnë protestat në Serbi dhe më pas deklaratat e ministres së policisë Bratislava Gashiq se Gjermania po e mbron vrasësin Oliver Ivanoviq, pati disa reagime. Së pari, ambasada gjermane në Beograd, e më pas qeveria në Berlin, e cila kërkoi një shpjegim urgjent. Më pas një përgjigje disi më e drejtpërdrejt erdhi nga raportuesja e Parlamentit Evropian dhe bashkëpresidentja e të Gjelbërve, Viola von Cramon. Ajo vuri në dyshim investimet gjermane.
Duke komentuar deklaratën e Vuçiqit dhe Gashiqit, ajo deklaroi se “nuk do të lejojmë që të na fajësojnë për diçka që nuk ka lidhje me të vërtetën. Si raportuese e përhershme për Kosovën, unë e ndjek situatën edhe në Serbi dhe për mua është diçka që kërkon shpjegim. Do të jetë në agjendën time kur ta vizitojë Beogradin. Më lejoni t’ju kujtoj se kompanitë gjermane punësojnë drejtpërdrejt 80 mijë njerëz në Serbi. Kompanitë gjermane nuk duan të jenë në një vend që mban anën e Rusisë në OKB ose kudo tjetër, ose të kenë një qeveri që akuzon Gjermaninë se mbron vrasësit e dikujt. Presidenti Vuçiq i di shumë mirë të gjitha këto dhe besoj se edhe ai mendon se sa e papranueshme është për ne”.
Tre ditë më vonë, deputeti i Bundestagut gjerman Josip Juratoviq mbështeti protestat “Serbia kundër dhunës”.
“Ne nuk e ndihmuam Serbinë që regjimi aktual të zhvillohet në atë që është tani. Nuk ka media të lira, sulmohen gazetarët, shantazhohen njerëzit, kontrollojnë se kujt i ka dërguar mesazh, nuk ka demokraci dhe ne i dimë të gjitha. Dhe këtu përfundon miqësia jonë politike. Është një qeveri e varfër që fajëson fondacionet gjermane për dështimet e saja. Nuk e kam parë kurrë të njëjtën gjë, tek ne kancelarja apo presidenti flet vetëm në Krishtlindje, kurse Vuçiq gjatë gjithë kohës. Do të thotë se ka frikë. Njerëzit në Serbi duhet të organizohen në mënyrë që të çlirohen nga qeveria që po i dërgon drejt shkatërrimit. Pse lejohet që ky krim politik ta dërgojë popullin në mesjetë”, tha Juratoviq dhe shtoi se Gjermania është në anën e Serbisë demokratike.
Më pas, më 8 korrik, kryetari i Komisionit për Punë të Jashtme të Bundestagut gjerman dhe anëtar i komisionit të Partisë Socialdemokrate të Gjermanisë (SDP), Michael Roth, kritikon hapur Vuçiqin dhe qeverinë në Serbi.
Ai ka publikuar foto nga konferenca për media e presidentit serb, Aleksandar Vuçiq për Kosovën.
“Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë vonë në riformulimin e strategjisë së tyre në lidhje me Ballkanin Perëndimor dhe Serbinë. Presidenti Vuçiq minon parimet e BE-së, nxit nacionalizmin dhe urrejtjen”, ka shkruar Roth.
“Ajo që na nevojitet vërtet është një udhëheqje e guximshme që do të nxisë pajtimin, sundimin e ligjit dhe demokracinë”, shtoi ai.
Diplomati dhe ish-ambasadori serb, Sreçko Gjukiq thotë se kjo mënyrë lë të kuptohet për fundin e politikës së butë ndaj Vuçiqit dhe Qeverisë së Serbisë.
“Ka shumë arsye për reagime të tilla. Jo vetëm sepse Serbia po bën lëvizje të gabuara brenda vendit, por sepse mesazhet antiamerikane dhe antievropiane vijnë vazhdimisht nga Serbia, sipas linjës së Vladimir Putinit dhe Moskës. Tani kemi një situatë ku një fuqi e madhe praktikisht po paralajmëron për atë që po ndodh në Serbi me sanksione kundër Vulinit. Mirëpo, udhëheqja shtetërore nuk e kthen kokën pas kësaj”, thotë ai.
Ai beson se kjo është mënyra e qeverisjes.
“Radikalët janë të gatshëm të shkojnë deri në fund në shtrëngimin e marrëdhënieve. Vuçiq do të lejojë vendosjen e sanksioneve ndaj Serbisë në vend që të vendosë sanksione ndaj Moskës. Perëndimi nuk ka zgjidhje tjetër veçse të braktisë politikën e butë dhe të kthehet në variante të forta. Sa i përket Gjermanisë, mendoj se do të vazhdojë, si nga Berlini ashtu edhe nga Beogradi, kështu që kush mund të qëndrojë më gjatë. Vuçiq nuk mund të mësohet me faktin se koha e zonjës Merkel ka kaluar dhe se socialdemokrati Scholz është në pushtet”, përfundon Gjukiq. /Telegrafi
