Në një vizitë në Shqipëri në mars, kryeministri i ri i Kosovës, Albin Kurti, u bëri thirrje shqiptarëve të votojnë për ndryshimin siç bënë kosovarët më 14 shkurt: “Shqiptarët meritojnë më mirë”, tha ai.
Kurti, një shqiptar etnik së bashku me rreth 90% të popullsisë 1.8 milionëshe të Kosovës, u kërkoi votuesve të zgjedhin anëtarët e lëvizjes së tij të majtë-nacionaliste Vetëvendosje të cilët garojnë për vende në parlamentin shqiptar në 25 Prill.
Ishte anti-korrupsion dhe kundërshtim i elitave të rrënjosura politike që çuan në fitoren e madhe të Vetëvendosjes më 14 shkurt.
Në Shqipëri, një rezultat i tillë është jashtëzakonisht i vështirë, veçanërisht duke pasur parasysh që Vetëvendosje po garon në vetëm tre qarqe me udhëheqësin e saj, Boiken Abazi, që kandidon në kryeqytetin e Tiranës.
Zgjedhjet e Shqipërisë më vonë këtë muaj mbeten një garë me dy kuaj, me Partinë Socialiste të Edi Ramës dhe Partinë Demokratike të Shqipërisë, nën Lulzim Bashën, dy partitë kryesore.
Vetëvendosje, e cila ka qenë aktive vetëm për dy vjet në Shqipëri, mund të mos kalojë pragun prej 1% për të hyrë në parlament, sipas sondazheve të fundit.
Por Abazi ka plane të mëdha: ai i tha Euronews Albania se Vetëvendosje në fund të fundit do të kontestojë çdo vend në zgjedhjet e ardhshme dhe do të sigurojë një referendum mbi bashkimin midis Shqipërisë dhe Kosovës.
Që kur Kosova deklaroi pavarësinë e saj nga Serbia në 2008, të dy kombet kanë krijuar misione të përbashkëta diplomatike dhe nënshkruan deri në 140 marrëveshje bilaterale, dhe gjatë luftës me Serbinë në 1998 dhe 1999, Shqipëria hapi dyert për qindra mijëra refugjatë kosovarë që po iknin nga dhuna dhe spastrimi etnik.
Për shumë kosovarë, një bashkim me Shqipërinë do të jepte siguri kundër një Serbie gjithnjë e më ekspansioniste dhe nacionaliste, dhe do ta bënte më të vështirë për Beogradin që të përzihej në politikën e fqinjit të tij përmes pakicës serbe të Kosovës. Bashkimi gjithashtu shihet si një alternativë ndaj negociatave të ngecura përherë në Kosovë me Bashkimin Evropian.
Unifikimi ka të ngjarë të kundërshtohet nga të gjithë aleatët ndërkombëtarë të Kosovës dhe do të shkatërrojë dialogun e ndërmjetësuar nga BE me Serbinë.
Por, përkundër historisë së saj të gjatë dhe historike dhe mbështetjes së madhe në Kosovë – një sondazh i fundit tregoi se 64% të kosovarëve ishin pro bashkimit – ndaj nuk ishte një çështje e madhe fushate për Vetëvendosjen përpara sondazhit të shkurtit.
“Lëvizja Vetëvendosje (LVV) e Kosovës arriti pushtetin vetëm kur hodhi poshtë retorikën e saj nacionaliste dhe kandidoi në një fushatë anti-korrupsion,” tha Alfonc Rakaj, një analist, për Euronews.
“Shqiptarët etnikë shqetësohen para së gjithash për mirëqenien, prosperitetin ekonomik dhe stabilitetin. Si rezultat, është e domosdoshme të përmirësojmë standardet e jetesës, të rrisim kredencialet demokratike dhe llogaridhënien si një kundërpeshë ndaj thirrjes nacionaliste. ”
Ndryshe nga Kurti, Kryeministri shqiptar Edi Rama nuk e ka komentuar shpesh çështjen e bashkimit. Në vitin 2017, ai i tha Politico se nuk mund të përjashtonte një “bashkim të vogël” midis Shqipërisë dhe Kosovës nëse BE vendoste të hiqte anëtarësimin nga tryeza.
Rama, si dhe Kurti – megjithë komentet e tij të kohëve të fundit – ka të ngjarë të kuptojnë se duke pasur parasysh që reagimi i bashkësisë ndërkombëtare do të ishte i unifikuar dhe fuqimisht kundër, nxitja e hapur pro bashkimit do të ishte kundër interesit të secilit vend dhe humbje e kapitalit politik, veçanërisht duke pasur parasysh se përfitimet aktuale politike dhe ekonomike të një unioni janë kryesisht të panjohura.
Ideja e bashkimit Kosovë – Shqipëri gjithashtu shoqërohet me një armiqësi në rritje brenda BE ndaj zgjerimit të mëtejshëm, veçanërisht kur bëhet fjalë për Ballkanin. Emmanuel Macron i Francës ka veçuar Shqipërinë si një shembull të një shteti që nuk është gati të bashkohet me bllokun, duke argumentuar kohët e fundit se numri më i madh i njerëzve që pretendojnë azil në Francë janë shtetas shqiptarë.
Në Kosovë, ndërkohë, dështimi i vazhdueshëm për t’u dhënë qytetarëve udhëtim pa viza nuk shihet vetëm si një bezdi por si një tradhti. Nëse Shqipëria dhe Kosova i gjejnë të dyja dyert e Evropës të mbyllura fort, të dy mund të konkludojnë se një federatë është opsioni tjetër më i mirë. Kjo është veçanërisht e vërtetë për Kosovën, e cila përballet me izolimin e vazhdueshëm ndërkombëtar si alternativë.
“Çështja e ribashkimit midis Shqipërisë dhe Kosovës është rishfaqur në vitet e fundit si rezultat i dështimit ndërkombëtar për të njohur dhe pranuar Kosovën si një anëtare e barabartë e shoqërisë ndërkombëtare të shteteve sovrane,” tha Gëzim Visoka, profesor i asociuar i Studimeve të Paqes dhe Konfliktit në Universitetin e Qytetit të Dublinit.
“Të vetëdijshëm se BE-ja ka dështuar deri më tani të formulojë një politikë të unifikuar për pavarësinë e Kosovës dhe vazhdimisht po vonon perspektivat e anëtarësimit, ka gjasa që integrimi evropian si një projekt strategjik për Kosovën të zëvendësohet në të ardhmen me një projekt autentik dhe alternativ, e cila është ribashkim neo-funksional dhe de facto me Shqipërinë. ”
D.B – SCAN
Burimi: Euronews
