Dhjetori i vitit 1942 do të ishte dhjetori i fundit për Faik Konicën. I zhgënjyer nga raporti me mbretin Zog dhe duke parë atë çfarë po ndodhte në Shqipëri me luftën, ai u mbyll në shtëpinë e tij në Uashington duke iu dorëzuar shkrimit. Si ish-diplomat, pyetja me të cilën ndeshej shpesh, sa herë thoshte emrin e vendit që përfaqësonte, ishte “çfarë janë shqiptarët?” Në ShBA pas viteve 1940, Shqipëria ishte thjesht një vend i vogël në një cep të Ballkanit, me një histori po aq të trazuar sa rajoni në ato vite. Ky vend mund të hasej rrallë në libra udhëtarësh të rastësishëm, apo studiuesish të gjuhës, por asnjë libër në ato vite nuk mund të tregonte një histori të vërtetë të shqiptarëve. I shtyrë dhe nga një botues amerikan, Konica ulet të shkruajë një histori të Shqipërisë, në formën e eseve. Fati nuk deshi që Konica ta përfundonte këtë libër, por shënimet e lëna pas janë sot një mënyrë për të parë një tablo të jetës sonë në ato vite. Këto shënime do të botoheshin shumë më vonë në një libër, “Shqipëria, Kopshti Shkëmbor i Europës Juglindore”, një libër që shënon dhe fillesat e prozës moderne shqiptare, nga ku janë shkëputur pjesët e mëposhtme.
Nga: Faik Konica (pjesë nga “Shqipëria, Kopshti Shkëmbor i Europës Juglindore”
